TRAKCJA ELEKTRYCZNA

SIEĆ TRAKCYJNA

SIEĆ POWROTNA

  Obwód trakcyjny oprócz napowietrznej sieci jezdnej składa się także z sieci powrotnej, którą stanowią połączone ze sobą szyny. Sieć powrotna jest zdecydowanie mniej skomplikowana od napowietrznej, ogranicza się właściwie do połączeń między szynami, tokami oraz między torami. Ważny problem stanowi jednak izolacja sieci powrotnej od ziemi. W związku z tym, iż jest to praktycznie niemożliwe w ziemi płyną prądy błądzące, które są szkodliwe dla urządzeń znajdujących się w pobliżu torów.
  Przewody łączące sąsiednie szyny to łączniki podłużne. Przewody, które łączą ze sobą toki tego samego toru to łączniki poprzeczne, natomiast przewody łączące ze sobą sąsiednie tory to łączniki miedzytorowe. Na rozjazdach stosuje się łączniki rozjazdowe, które łączą ze sobą odpowiednie szyny na rozjazdach.
Łączniki podłużne wykonane są z linek miedzianych o przekroju 50 mm², a poprzeczne i rozjazdowe zazwyczaj wykonane są z miedzi o przekroju 95 mm². Łączniki mocuje się do główek szyn po zewnętrznej części toru, dzięki temu zestawy kołowe nie ścinają ani mocowań ani linek. Tam, gdzie jest to wymagane (głównie stacje towarowe, gdzie do hamowania wagonów stosuje się płozy hamulcowe) linki mocuje się do szyjek lub stopek szyn i owija izolacją, aby prądy nie upływały do tłucznia.


  Połączenia elektryczne w sieci powrotnej muszą się charakteryzować dobrymi właściwościami mechanicznymi oraz małą rezystancją przejścia. Różnymi sposobami dąży się do zrealizowania tych wymagań. Stosuje się spawanie elektryczne, gazowe lub łączenie mechaniczne.
Częstą metodą łączenia szyn jest spawanie acetylenowe. Do zewnętrznej strony główki szyny spawa się miedzianą linkę zakończoną stalową końcówką lub obejmą. Zabieg ten jest wbrew pozorom trudny, ponieważ niewłaściwie przeprowadzony może spowodować pogorszenie właściwości mechanicznych szyn - łącze może być nietrwałe i mieć dużą rezystancję przejścia. Inną metodą zarazem bardziej niezawodną jest stosowanie łącznika z zaprasowanymi objemkami stalowymi. Jest on spawany różnymi elektrodami: oddzielnie część miedziana i oddzielnie stalowa. Jeszcze inną metodą jest spawanie termitowe i elektryczne. Końcówkę łącznika łączy się z główką lub stopką szyny za pomocą specjalnego urządzenia przez dociśnięcie kołka nagrzanego łukiem elektrycznym.
Łączenie metodą wybuchową polega na zastosowaniu materiału wybuchowego, który umieszcza się w tulejce, do której zamocowana jest linka. Tulejkę umieszcza się w otworze wywierconym w szynie. Po zdetonowaniu ładunku tulejka zakleszcza się w otworze w szynie.
Dość popularną metodą łączenia mechanicznego jest wbijanie łączników w szyjki szyn. Linka miedziana ma na końcówkach zaprasowane miedziane tulejki, a na nich rozcięte tulejki stalowe. W szynie wywierca się otwory, w nich umieszcza się tulejki. Rozcięcie stalowej tulejki powoduje zakleszczenie się jej wokół miedzianej tulejki.
Stosuje się czasem zamiast łączników pasty przewodzące, jednak są one wrażliwe na warunki atmosferyczne, często także ulegają poluzowaniu.


  Połączenia między tokami wykonuje się co około 300 m (w pobliżu podstacji odległość skraca się do ok. około 150 m). Połączenia między torami realizuje się w odległości około 600 m.

  Powyżej opisane połączenia elektryczne mogą być realizowane na liniach z blokadą półsamoczynną. Samoczynna blokada liniowa wymaga stosowania odcinków izolowanych, do których podłączone są urządzenia prądu przemiennego sterujące pracą blokady samoczynnej. Przejeżdżające pociągi zwierają dwa odcinki co powoduje zamykanie się obwodów blokady samoczynnej. Z tego względu toki szyn przy semaforach blokady samoczynnej nie mogą być połączone na stałe. W tych miejscach stosuje się dławiki torowe, które wykonane są z cewki nawiniętej na rdzeń. Dławik dla prądu przemiennego (zasilanie blokady samoczynnej) stanowi dużą impedancję, natomiast dla prądu stałego ma dużą przewodność. Prąd trakcyjny przepływa przez dławik i następnie dalej płynie tokami szyn. Toki jednego odcinka połączone są przez dławik, a środek dławika połączony jest ze środkiem dławika drugiego odcinka torowego (rysunek b). W podobny sposób wykonuje się połączenia międzytorowe - tory łączy się w taki sposób, że końce cewki dławika połączone są z tokami jednego toru, a środek cewki połączony jest ze środkiem dławika drugiego toru.

  Na liniach bez blokady samoczynnej połączenie szyn z kablem powrotnym realizowane jest przez połączenie szyn dodatkowymi przewodami do skrzynki rozdzielczej. Na liniach z blokadą samoczynną toki szyn łączy się przez dławiki, a środki cewek podłączone są do skrzynki rozdzielczej.


  W razie awarii lub też na czas wykonywania prac torowych można stosować prowizoryczne łączniki, które mocuje się za pomocą zacisku śrubowego do główki szyny.

ZASADY KONSTRUKCJI SIECI JEZDNEJ | ELEMENTY KONSTRUKCJI I OSPRZĘT | SPOSOBY ZAWIESZANIA SIECI KOTWIENIA PRZEWODÓW | SEKCJONOWANIE | ROZJAZDY SIECIOWE | PUNKT ZASILAJĄCY IZOLACJA PODŁUŻNA | KONSTRUKCJE SPECJALNE | PRĄDY BŁĄDZĄCE | ZABEZPIECZENIA | DANE TECHNICZNE

Poniżej znajdują się odnośniki do poszczególnych zagadnień związanych z trakcją elektryczną:

SIEĆ TRAKCYJNA | OGÓLNE INFORMACJE | SYSTEMY ZASILANIA | SILNIKI TRAKCYJNE | PODSTACJE TRAKCYJNE AUTOMATYKA I STEROWANIE | ELEKTRYFIKACJA I EKSPLOATACJA | HAMOWANIE ELEKTRYCZNE